Ereğli Tarım Bilimleri Dergisi Son Sayı

Bu araştırma, Kozan kıraç koşullarında bazı İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum L.) çeşitlerinin ot verimi ve ot kalitesinin belirlenmesi amacıyla 2020-2021 ve 2021-2022 yetiştirme sezonlarında iki yıl süreyle yürütülmüştür. Araştırmada iki adet İskenderiye üçgülü çeşidi (Derya ve Efsane) test edilmiştir. Deneme, Çukurova Üniversitesi Kozan Meslek Yüksekokulu Yerleşkesi Araştırma ve Uygulama arazisinde, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak tesis edilmiştir. Araştırmada, iki yıllık ortalama değerlere göre İskenderiye üçgülü çeşitlerinin bitki boyu 91.5-102.4 cm, yeşil ot verimi 2219.4-2795.4 kg da-1, kuru ot verimi 521.4-761.2 kg da-1, kuru maddede ADF oranı %40.4-%41.5, kuru maddede NDF oranı %54.8-%57.6, kuru maddede ham protein oranı %17.8-%20.4 ve nispi yem değeri 91.4-97.7 arasında değişmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, Kozan’ın kıraç koşullarında ve benzer ekolojilerde hayvancılık işletmelerinin kaliteli kaba yem temin etmesi amacıyla, Derya çeşidine göre ot kalitesi düşük olmasına karşılık, ot veriminin yüksek olduğu Efsane çeşidinin tavsiye edilebileceği sonucuna varılmıştır.

Antepfıstığı (Pistacia vera L.), Anacardiceae familyasının bir üyesi olup Pistacia cinsinin tek kültürel formudur. P. vera dioik bitki türlerinden biridir ve Pistacia cinsi içeridinde az sayıda da olsa hermafrodit ve monoik çiçek yapısına sahip genotipler bulunmuştur. Antepfıstığının ıslahı, dioik çiçek yapısı, gençlik döneminin oldukça uzun olması ve periyodisite göstermesi gibi birçok sınırlayıcı faktörden dolayı oldukça uzun sürmektedir. Yakın zamanda kromozom düzeyinde antepfıstığı genomları yayınlanmış ve genom büyüklüğü yaklaşık 600 Mb olarak bildirilmiştir. Bu çalışmada, Siirt çeşidine ait Yeni Nesil Dizileme (NGS) verileri kullanılarak varyant belirleme aşamasında duplike okumaları belirlemenin etkisini tespit etmek amacıyla birçok biyoinformatik analiz yapılmıştır. Kısa InDel’ler ve SNP’lerin tespiti için yaklaşık 5.2 Gb veri kullanılmıştır. Yüzde 99.83 haritalama oranı belirlenmiş ve yaklaşık 35 milyon okuma referans genoma başarıyla haritalanmıştır. Haritalama kalitesi ve okuma derinliği filtrelemeleri sırasıyla MQ>30 ve DP>2 olarak gerçekleştirilmiştir. Tüm okumaların yüzde 7.18’i duplike okumaları (2.50 milyon) oluşturmuştur. MarkDuplicates (MD) işlemi uygulanmayan BAM dosyası kullanılarak yapılan varyant belirleme analizinde toplam 1,022,161 SNP ve 124,762 InDel, MD işlemi gerçekleştirilen BAM dosyası kullanılarak yapılan varyant belirleme analizi sonrasında ise toplam 1,050,788 SNP ve 128,109 InDels tespit edilmiştir. Her iki VCF dosyası genom pozisyonlarına göre karşılaştırılmıştır. Aynı pozisyonlardaki aynı ve farklı (referans aleli aynı ancak farklı alternatif aleller) varyantlar saydırılmış ve ayrı ayrı kaydedilmiştir. Ayrıca MD işlemi yapılmayan BAM dosyasının varyant belirleme işlemlerinde, toplam 42,413 adet gerçek negatif lokus (TNL) kaybına ve toplam 10,439 adet yanlış pozitif lokus (FPL) elde edilmesine neden olmuştur. Sonuç olarak, MD tüm organizmalar için varyant belirleme analizlerinin önemli bir aşaması olmakla birlikte yanlış pozitif lokusların ortadan kaldırılması için de gerçekleştirilmelidir. Elde edilen bu sonuçların, gelecekte yapılacak ıslah programlarında varyant tespitinde faydalı olabileceği düşünülmektedir.

Bu çalışmada bazı mısır çeşitlerinde farklı bitki sıklıklarının verim ve bazı tarımsal özelliklere etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Deneme, Konya/Karapınar şartlarında 2015/2016 yıllarında yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çalışmada bölgede yaygın olarak yetiştirilen 3 çeşit (Pionner 0537, DKC 5783, KWS 6565) ana uygulama olarak kullanılmıştır. Alt uygulamalar olarak sabit sıra aralığı (70 cm) ve 7 farklı sıra arası (12, 14, 16, 18, 20, 22 cm) ve çapraz çift sıra (50x24) kullanılmıştır. Çalışma 3 çeşit x 7 sıra arası x 3 tekrar olmak üzere toplam 63 parselden oluşmuştur. Çalışmada farklı bitki sıklıklarının tane verimi ve bazı tarımsal özellikleri etkilediği belirlenmiştir. Bitki sıklığı arttıkça tane veriminin arttığı fakat sap çapının azaldığı görülmüştür. Özellikle çift sıra çapraz ekimde verimin yüksek olmasına rağmen sap çapı değerinin çok düşük olduğu görülmüştür. Hem verim hem de sap kalınlığı dikkate alınarak 14 ve 16 cm sıra aralıklarının daha uygun olduğu görülmüştür. Aynı zamanda bitki sıklıklarının çeşitlere göre de verimin etkilediği görülmüş olup, dik yapraklı çeşitlerin sık ekime daha uygun olduğu görülmüştür.

Bu çalışma, Çankırı İlinde "Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi"ne kayıtlı bulunan bir Akkaraman koyunculuk işletmesinde 2019-2021 yıllarında doğan 693 kuzu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada koyunların doğumlarının gün içindeki dağılımını ve doğum saatlerinin kuzu cinsiyeti, doğum tipi, doğum yılı ve doğum anında kuzu ölümlerini araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla günün 24 saatlik zaman dilimi 1. gece (00:01-06:00), 2. sabah (06:01-12:00), 3. öğle (12:01-18:00) ve 4. akşam (18:01-00:00) olmak üzere altışar saatlik 4 eşit dilimi bölünmüştür. Kuzu doğumları en yoğun olarak %39 oranla gece saatlerinde gerçekleştiği, bunu sırasıyla sabah (%23.1), akşam (%20.2) ve öğle saat dilimleri (%17.7) takip etmiştir. Cinsiyete göre dişi (%42.8) ve erkek (%35) doğan kuzular ile doğum tipine göre tekiz (%42.0) ve ikiz (%30.9) doğan kuzuların doğumlarının gece saatlerinde en yüksek olarak gerçekleştiği tespit edilmiştir. 2019 (%42.0) ve 2020 (%30.9) yıllarında doğan kuzuların doğumlarının gece saatlerinde 2021 yılında (%29.4) ise akşam saatlerinde en yüksek olarak gerçekleştiği gözlemlenmiştir. Doğum anında kuzu ölüm oranlarının öğle saat dilimlerinde %4.1 ile en yüksek oranda olduğu tespit edilmiştir. Ki-kare (χ2) analizi sonuçlarına göre doğum tipi (P=0.023) ve doğum yılının (P=0.001) etkisi önemli, cinsiyet ve kuzu ölümlerinin etkisi önemsiz bulunmuştur. Araştırma, Akkaraman koyunlarında doğumların gece saatlerinde yoğunlaştığını göstermekte olup, bu bilgiler yetiştiricilerin doğum zamanında hazır olma, kuzuların sağlığını ve işletmenin verimliliğini artırma fırsatı sunduğunu göstermektedir.

Marul yetiştiriciliğinde kaliteli bir üretim için optimize edilmiş gübre ve gübreleme programı büyük önem taşımaktadır. Sürdürülebilir tarım kaynaklarının kullanımı için aşırı kimyasal gübre kullanımının azaltılması ve alternatif ürünlerin kullanımı, doğal kaynaklarımızın yenilenebilirliği açısından etkili bir yoldur. Bu bağlamda Iceberk marul (Mira çeşidi) yetiştiriciliğinde makro besin elementi olarak kullanılan potasyumlu kimyasal gübrelerin kullanımının azaltılması amacıyla doğal potasyum kaynağı olan ‘K-Feldispat’ mineralinin verim ve kaliteye etkisi araştırılmıştır. Deneme; Kontrol, Kimyasal gübre, Feldispat (500, 1000 ve 1500 kg/da) ve Kimyasal gübre+Feldispat (500, 1000, 1500 kg/da F+KG) kombinasyonları oluşturularak, üç tekerrür ve her tekerrürde 12 bitki olacak şekilde tesadüf parselleri deneme desenine göre planlanmıştır. Denemede, bitki boyu (cm), bitki çapı (cm), gövde çapı (mm), klorofil miktarı, verim (kg/da), baş ağırlığı (g), SÇKM (brix), atık yaprak sayısı (adet), atık yaprak ağırlığı (g), yaprak taze ve kuru ağırlığı (g) özellikleri incelenmiştir. Sonuç olarak, 1500 kg/da Feldispat+kimyasal gübre uygulaması hem verim ve hem kalite parametreleri üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bitki boyuna sadece K-Feldispat uygulamalarının diğer uygulamalara nazaran daha etkili olurken, bitki fotosentez üretimi açısından önemli olan klorofil ölçümleri 1000 kg/da feldispat+kimyasal gübre kombinasyonunda diğer uygulamalara göre pozitif yönde gelişim göstermiştir.